Natri hidrophotphat là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học là NaH2PO4, đây là muối của natri với gốc axit photphat. Hợp chất này được dùng làm thuốc nhuận tràng và làm dung dịch đệm pH giống như hợp chất natri photphat.
Danh pháp theo IUPAC của NaH2PO4 là natri đihydrophosphat. Nó còn có nhiều tên gọi khác nhau như: sodium dihiđrophotphat, monosodium phosphate, sodium phosphate monobasic dihydrate, axit sodium phosphate, bột orthophosphate, tiểu sodium phosphate, sodium dihydrogen phosphate, MSP hay sodium biphosphate…
Chỉ số axit (pKa) của natri hidrophotphat nằm trong khoảng 6,8 – 7,2 (chỉ số này phụ thuộc vào đặc tính hoá lý trong quá trình xác định pKa). Giá trị trên tương đương với muối natri clorua NaCl. Hợp chất này có thể hòa tan trong 4, 5 phần nước. Natri hidrophotphat tồn tại dưới dạng tinh thể không màu hoặc dạng bột trắng, không tan trong cồn. Nó được tạo thành bởi phản ứng giữa các hợp chất halide với axit photphoric.
Natri hidrophotphat có khối lượng mol là 119,97618 g/mol, khối lượng riêng là 2,36 g/cm³ (dạng khan), độ hòa tan trong nước là 59,9 g/100 ml (ở 0 ℃). Hợp chất này hầu như không độc, không cháy, an toàn khi sử dụng.
Natri hidrophotphat có khá nhiều ứng dụng trong đời sống và các ngành công nghiệp sản xuất. Trong công nghiệp hợp chất này được sử dụng làm nguyên liệu trong các ngành công nghiệp của hóa học, dược phẩm, công nghiệp giầy da, xử lý nước, làm mềm nước, trong ngành dệt, nhuộm. Trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm natri hidrophotphat được sử dụng để cải thiện chất lượng chất nhũ hóa trong sản xuất thức ăn chăn nuôi, bổ sung dinh dưỡng, làm tác nhân đệm trong thực phẩm của ngành công nghiệp chế biến, làm phụ gia thực phẩm, sản xuất kem đánh răng và sữa…
Một số phản ứng của natri hidrophotphat:
NaOH + NaH2PO4 = H2O + Na2HPO4
Natri hidroxit Natri hidrophotphat Nước Natri biphotphat
2NaOH + NaH2PO4 = Na3PO4 + 2H2O
Natri hidroxit Natri hidrophotphat Natri photphat Nước
